ж _ I, II см. же I, II.

жаба _ I ж. яшыл бакъа, сют бакъа, къыр бакъа.

жаба _ II ж.: грудная жаба уст. юрек аврув (бувулагъанда йимик бола).

жабры _ мн. (ед. жабра ж.) балыкъны тыныш тамагъы.

жаворонок _ м. торгъай (къуш).

жадина _ м., ж. прост. къызгъанч.

жадничать _ несов. разг. къызгъанмакъ, къызгъанч болмакъ, ачгёзлюк этмек, къарымлыкъ этмек.

жадно _ нареч. 1. (с большой охотой) ачыгъып, сувсаплыкъдан янып, гьасирет болуп; он жадно выпил воды ол сувсаплыкъдан янып сув ичди; 2. (с интересом, страстно) уллу иштагь булан; бек гьавасланып; он жадно слушал музыку ол музыкагъа бек иштагьланып тынглай эди.

жадность _ ж. 1. (скупость) къызгъанчлыкъ, ачгёзлюк, къарымлыкъ, дамагькарлыкъ; 2. (интерес, страстное желание) къарышмакълыкъ; бек гьаваслылыкъ, гьасиретлик, иштагьлылыкъ; он с жадностью читал книги ол китапланы къарышып охуй эди.

жадный _ прил. 1. (алчный, скупой) къызгъанч, ачгёз, къарым, дамагькар; сутур; 2. (жаждущий чего-л., падкий на что-л.) бек гьаваслы, хумар, бек иштагьлы, гьасирет; бир затгъа къарышып къалагъан.

жажда _ ж. 1. сувсаплыкъ; сувсамакълыкъ; утолить жажду сувсаплыгъын басылтмакъ; сувсаплыгъын къандырмакъ; 2. чего или с неопр., перен. гьасиретлик, гьаваслыкъ; жажда деятельности чалышывгъа гьасиретлик.

жаждать _ несов. 1. уст. сувсамакъ, сувсап болмакъ; 2. чего или с неопр., перен. (страстно желать) гьасирет болмакъ, гьаваслы болмакъ; он жаждал увидеть своего друга ол оьзюню къурдашын гёрме гьасирет эди.

жакет _ м. жакет (опуракъ).

жакетка _ ж. жакетка (опуракъ).

жалеть _ несов. 1. кого {чувствовать жалость) языкъсынмакъ; языгъы чыкъмакъ; 2. кого-что, чего (беречь) къызгъанмакъ, аямакъ; 3. о ком-чём и с союзом «что» (сожалеть) къыйналмакъ, гьёкюнмек, гьёкюнчлюк этмек; жалеть о прошедшей молодости оьтген яшлыкъны гьакъында къыйналмакъ.

жалить _ несов. кого-что тикмек, хапмакъ (йылан яда жибин).

жалкий _ прил. 1. (возбуждающий жалость) языкъ, ажиз, пакъыр, насипсиз; 2. (невзрачный) бузукъ, ярахсыз, гёрмексиз; 3. (ничтожный, презренный) эсгик, тёбен.

жалко _ 1. нареч. языкъ кюйде, ажиз кюйде; он жалко улыбнулся ол ажиз кюйде иржайды; 2. безл. в знач. сказ. кого (о чувстве сострадания) къызгъанаман, языгъым чыгъа, языкъсынаман, гёнгюн аяйман; мне его жалко мени огъар языгъым чыгъа, мен ону гёнгюн аяйман; 3. безл. в знач. сказ. кого-что, чего, с союзом «что», «если» или с неопр. (о чувстве грусти, сожаления) гьай аман… дагъы; багъыйсыз болду дагъы, яман; жалко, что он опоздал гьай аман, ол гечикди дагъы; 4. безл. в знач. сказ. чего или с неопр. къызгъанаман; мне жалко отдавать деньги мен акъчаны бермеге къызгъанаман.

жало _ с. ине, окъ; йыланны тили (у змеи); жало пчелы балжибинни огъу.

жалоба _ ж. 1. (устная) кант, арз; жалоба ребёнка яшны канты, яшны арзы; 2. арза; написать жалобу арза язмакъ.

жалобный _ прил. языгъын чыгъарагъан, арзлы, зарлы, зигерли; жалобная книга арза тептер, арза китап.

жалобщик _ м. арзачы.

жалованье _ с. алапа, иш гьакъ.

жаловать _ несов. 1. кого-что, чем, кому (награждать, дарить) савгъатламакъ; 2. кого-что, разг. (уважать) сюймек, абур этмек; 3. к кому, уст. (посещать) гелмек, хош гелмек; давно не жаловал к нам бизге кёпден гелмеген.

жаловаться _ несов. 1. (высказывать неудовольствие) арз этмек, кант этмек; 2. (подавать жалобу) арза бермек; 3. разг. (ябедничать) тил этмек, чакъмакъ.

жалостливый _ прил. разг. (сострадательный) языкъсынагъан, рагьмулу, аяйгъан.

жалостный _ прил. 1. (печальный) пашман, мунглу; жалостная песня мунглу йыр; 2. (сострадательный) языкъсынагъан, рагьмулу, аяйгъан.

жалость _ ж. (сострадание) языкъсыныв, рагьму.

жаль _ см. жалко 2, 3, 4; мне жаль его мени огъар языгъым чыгъа; жаль, что он не пришёл гьай аман, ол гелмеди дагъы; ону гелмегенлиги не ямандыр.

жандарм _ м. жандарм, жандарма.

жандармерия _ ж. жандармерия, жандармалар.

жанр _ м. жанр (бир искусствода оьзюне хас стиль белгилери булан айрылагъан бир тайпа произведениялар).

жар _ м. 1. (зной) яллав (гюн); 2. разг. (горячие угли) жыжым; 3. (повышенная температура тела) иссилик (аврувда); 4. перен. (рвение) къызышыв; он с жаром принялся за чтение ол къызышып охума гиришди; ◊ чужими руками жар загребать погов. башгъасыны къолу булан жыжым тутмакъ; оьз пайдасы учун башгъасыны къыйынындан намуссуз кюйде пайдаланмакъ.

жара _ ж. яллав, уллу иссилив (чакъ).

жаргон _ м. жаргон (бир тайпа адамланы халкъны общий тилинден айры сёйлейген къайдалары).

жареный _ прил. къызартылгъан, къувуруп биширилген, къыздырылгъан, къызаргъан, къызгъан.

жарить _ несов. что къызартмакъ, къувурмакъ, къувуруп биширмек, къыздырмакъ; жарить кукурузу гьабижай къыздырмакъ.

жариться _ несов. 1. къызартылмакъ, къувуртулмакъ, къыздырылмакъ, къызармакъ; 2. разг. (находиться на жаре) гюнню тюбюнде бишмек.

жаркий _ прил. 1. яллавлу, исси (гюн); 2. перен. къызывлу, къызгъын; жаркий спор къызгъын эришивлюк.

жаркое _ с. жаркой, къызартылгъан аш, къувурулгъан аш.

жаровня _ ж. мангал.

жаропонижающий _ прил. иссиликни кемитеген, иссилигин тайдырагъан, иссилигин аз этеген (дарман).

жасмин _ м. жасмин (ийисли акъ чечекли уьлкю оьсюмлюк).

жатва _ ж. 1. (уборка урожая) оракъ орув; 2. (время уборки) оракъ заман; 3. (урожай) орулгъан ашлыкълар, тюшюм.

жать _ I несов. 1. кого-что и без доп. (давить, стискивать) къысмакъ, сыкъмакъ; жать руку къолун къысмакъ, къол алмакъ; в плечах жмёт инбашлары къыса; 2. что (выдавливать) сыкъмакъ, сыгъып чыгъармакъ, къысып чыгъармакъ.

жать _ II несов. что ормакъ; жать пшеницу будайны ормакъ.

жаться _ несов. 1. (прижиматься) къысылмакъ, сыйынмакъ; басылмакъ; 2. (съёживаться) бюрюшмек, буюкъмакъ, къысылмакъ.

жбан _ м. кюмес, савут (къапкъачлы).

жвачка _ ж. 1. (пережёвывание) гюйшев; 2. (пережёвываемая пища) гюйшелеген ем.

жвачный _ прил. гюйшейген (гьайванлар).

жгут _ м. 1. эшилген, бурулгъан байлам (къайышдан, йипден, саламдан, чубукъдан этиле); 2. мед. жгут, бургъуч (ярадан гелеген къанны токътатмакъ учун резинден, бинтден этилген байлам).

жгучий _ прил. 1. гюйдюреген; жгучие лучи солнца гюнню гюйдюреген шавлалары; 2. тигеген, яндырагъан, къычытагъан; чартлатагъан; жгучий мороз чартлатагъан сувукъ; 3. (мучительный) жанын азаплайгъан, къыйнайгъан; ◊ жгучие слёзы къайнар гёзьяшлар.

ждать _ несов. кого-что, чего къаравулламакъ, къарвуллап турмакъ, гёзлемек; сабур этмек; къарамакъ.

же _ I союз буса; старики сидят дома, дети же ушли играть къартлар уьйде олтуруп тура, яшлар буса ойнамагъа гетдилер.

же _ II частица 1. усил. чы (чи, чу, чю); почему не идёте, вас же вызывают? неге бармайсыз, сизин чи чакъыра?; 2. после мест.: та же самая книга шо китап оьзю; такой же шо кюйде.

жёваный _ прил. разг. (помятый) окъалангъан, чайналгъан.

жевательный _ прил. чайналагъан; жевательная резинка чайналагъан резин.

жевать _ несов. что 1. чайнамакъ; гюйшемек (о животных); 2. перен. разг. (долго обсуждать что-л.) чайнап турмакъ, къуру бир затны такрарлап турмакъ.

жезл _ м. жезл (гьакимликни ва сыйлылыкъны белгиси болгъан таякъ).

желание _ с. сюеген зат; сююв, сююм, тилек, иштагь, кепи гелив.

желанный _ прил. 1. (ожидаемый) бек къаравулланагъан, оьзюне къаралып турагъан; сююмлю; желанный гость сююмлю къонакъ; 2. (милый) сююмлю, аявлу; желанный друг аявлу дост.

желательно _ безл. в знач. сказ. с неопр. или с союзом «чтобы» яхшы болур эди, яхшы; пайдалы, тарыкълы; желательно, чтобы ты пришёл сен гелсенг яхшы болур эди; ваше участие было бы очень желательно сизин къатнашывугъуз бек пайдалы болур эди.

желательный _ прил. тарыкъ, герек, тарыкълы, герекли.

желатин _ м. желатин (бир жура къалыкъ).

желать _ несов. 1. кого-что, чего, с неопр. или с союзом «чтобы» (хотеть) сюймек; желаю видеть его ону гёрме сюемен; 2. кому чего, с неопр. (высказывать пожелания) ёрамакъ, сюймек; желать кому-л. счастья биревге насип ёрамакъ.

желающие _ в знач. сущ. мн. сюеген адамлар, сюегенлер; оказалось много желающих пойти в кино киногъа барма сюегенлер кёп болуп чыкъды.

желвак _ м. къатты шишик (къаркъарада).

желе _ с. нескл. желе (киселге ошашлы ашалагъан татли зат).

железа _ ж. анат. без.

железистый _ прил. хим. темирли, темири бар, темир къатыш.

железнодорожник _ м. машин ёлчу, темир ёлчу.

железнодорожный _ прил. машин ёл…, машин ёлну, темир ёл…, темир ёлну; железнодорожный служащий машин ёл къуллукъчусу.

железный _ прил. 1. темир…; темирден этилген; темирли; железная печь темир печь; 2. перен. (непоколебимый) къатты, темирдей къатты; железная воля темирдей къатты ягь (воля); 3. перен. (сильный, крепкий) бек, гючлю, темирдей бек; железное здоровье темирдей бек савлукъ; ◊ железная дорога машин ёл, темир ёл.

железняк _ м. темир маъдан.

железо _ с. темир.

железобетон _ м. темир бетон.

железобетонный _ прил. темир бетонлу; темир бетондан ишленген.

жёлоб _ м. чоргъа, кершен.

желтеть _ несов. 1. (становиться жёлтым) саргъаймакъ, саргъалмакъ, сари болмакъ; 2. (виднеться — о чём-л. жёлтом) саргъалып гёрюнмек, сари болуп гёрюнмек; вдали желтеет рожь узакъда арыш будай саргъалып гёрюне.

желтизна _ ж. сарилик, саргъайгъанлыкъ, сари дамгъа.

желток _ м. йымырткъаны сариси.

желторотый _ прил. 1. (о птицах) авзундан сариси таймагъан (къуш бала); 2. перен. разг. (о человеке) бек яш, яшавну гёрмеген, сынаву ёкъ.

желтуха _ ж. сарилик (аврув).

желтушный _ прил. сариликден авруйгъан (адам).

жёлтый _ прил. сари (тюс).

желудок _ м. ашкъазан, къурсакъ, къарын.

желудочный _ прил. ашкъазандагьы, къурсакъдагъы; къурсакъ…; желудочные болезни къурсакъ аврувлар.

жёлудь _ м. эмен аш (эмен терекни емиши).

жёлчный _ прил. 1. анат., физиол. оьт…; жёлчный пузырь оьт къапчыкъ; 2. перен. (раздражительный) къарсалайгъан, ачувлу, енгил; жёлчный человек ачувлу адам.

жёлчь _ ж. 1. физиол. оьт; 2. перен. (злоба) къарсалав, ачувланыв, енгил болув.

жеманиться, жеманничать _ несов. разг. назланмакъ.

жеманный _ прил. назлы.

жеманство _ с. назлылыкъ.

жемчуг _ м. инжи минчакъ, инжи.

жемчужина _ ж. 1. (зерно жемчуга) инжи бюртюк; 2. перен. (сокровище) аривлюк, гёзеллик; жавгьар.

жемчужный _ прил. 1. инжи…; инжиден ясалгъан; жемчужное ожерелье инжи минчакълар; 2. перен. инжи…; инжи йимик; жемчужные зубы инжи тишлер; инжи йимик тишлер.

жена _ ж. къатын, эрли къатын.

женатый _ прил. уьйленген, уьй болгъан, къатын алгъан.

женить _ сов. и несов. кого уьйлендирмек, къатын алмакъ.

женитьба _ ж. уьйленив, къатын алыв.

жениться _ сов. и несов. уьйленмек, къатын алмакъ.

жених _ м. гиев.

женоненавистник _ м. къатынланы сюймейген.

женский _ прил. къатын…, къатынланы; Международный женский день Халкъ ара къатынлар гюню; ◊ женский род грам. женский род.

женственность _ ж. къатын гишилик; назиклик, инчелик; йымышакъ табиатлылыкъ, сюйкюмлюлюк.

женственный _ прил. къатын къылыкълы; назик, йымышакъ табиатлы, сюйкюмлю.

женщина _ ж. къатын гиши.

жердь _ ж. къурух, базыкъсув узун таякъ.

жеребёнок _ м. тай, гюлюк, къунан.

жеребец _ м. айгъыр.

жеребиться _ несов. къозламакъ (байтал, эшек, тюе).

жеребьёвка _ ж. чёп салыв.

жерло _ с. авзу (топну, вулканны тешиги).

жёрнов _ м. тирмен таш.

жертва _ ж. 1. в разн. знач. къурбанлыкъ, къурбан; 2. уст. (дар) савгъат.

жертвовать _ несов. 1. что и без доп. (приносить в дар) кёмек бермек, кёмек этмек, савгъат бермек, багъышламакъ; садагъа бермек; 2. кем-чем къурбан этмек; жертвовать жизнью во имя родины ватан учун жанын къурбан этмек.

жертвоприношение _ с. къурбанлыкъ этив; къурбанлыкъ (динге гёре).

жест _ м. 1. ишара, тербениш; къол силлев; орам; 2. перен. гьаракат, иш; сделать красивый жест исбайылыкъ учун гьаракат.

жестикулировать _ несов. сёйлейгенде къолларын силлемек, къолларын силлеп сёйлемек.

жестикуляция _ ж. сёйлейгенде къолларын силлев, къолларын силлеп сёйлев.

жёсткий _ прил. 1. (твёрдый) къатты, бек гючлю; 2. перен. (суровый, резкий) рагьмусуз; къагьрюлю; къатты; 3. перен. (строгий) тайышмайгъан, алышынмайгъан, бузулмайгъан, сёзсюз; къатты; жёсткие сроки тайышмайгъан болжаллар; ◊ жёсткая вода авур сув.

жестокий _ прил. 1. (беспощадный) рагьмусуз; 2. (очень сильный) къатты, къазаплы; къагьрюлю; бек гючлю; жестокий мороз къатты сувукъ; жестокий бой бек гючлю ябушув, къазаплы дав.

жестокосердие _ с. къатты юреклилик, рагьмусузлукъ.

жестокосердный _ прил. къатты юрекли, рагьмусуз.

жестокость _ ж. 1. (беспощадность) рагьмусузлукъ; 2. (жестокий поступок) къаттылыкъ.

жесть _ ж. акъ темир, чий темир.

жестяник _ м. акъ темирчи.

жестянка _ ж. 1. (коробка из жести) акъ темир банка; 2. разг. (кусочек жести) темир гесек.

жестяной _ прил. акъ темир…, чий темир…; акъ (чий) темирден этилген.

жетон _ м. жетон (значок).

жечь _ несов. 1. кого-что (предавать огню) яндырмакъ; гюйдюрмек; яллатмакъ, якъмакъ (заставлять гореть); жечь бумагу кагъызны яндырмакъ; жечь электричество электричество якъмакъ; жечь дрова агъач якъмакъ; 2. кого-что и без доп. (обжигать) биширмек, гюйдюрмек; яндырмакъ, ачытмакъ, къычытмакъ; солнце жжёт гюн бишире; крапива жжёт къычытгъан яндыра.

жечься _ несов. разг. 1. (о горячем) биширмек, гюйдюрмек, яндырмакъ, ачытмакъ; къычытмакъ; 2. (обжигаться) оьзюню бир ерин биширмек.

жжёный _ прил. гюйдюрюлген, яндырылгъан, биширилген.

живительный _ прил. жанландырагъан, жан гийиреген, тирилтеген; живительный воздух жанландырагъан гьава.

живо _ нареч. 1. (ясно, отчётливо) ачыкъ; живо помнить события болгъан ишлени ачыкъ эсде сакъламакъ; 2. разг. (скоро) чалт, чалтлыкъ булан, тез; он живо вызвал врача ол чалтлыкъ булан докторну чакъырды; 3. (оживлённо, бойко) тизив кюйде, жанлы кюйде.

живой _ прил. 1. жанлы, жаны бар; яшайгъан, тири; 2. (подлинный) болгъан; живая действительность бар гьакъкъат; живые факты болгъан фактлар; 3. (подвижный) жагь, жанлы, тири; чалышывчу, бек ишлейген, жигерли; живое лицо жанлы бет; живой ребёнок тири яш, жагь яш, жанлы яш; 4. (выразительный) жанлы, маъналы, таъсирли, къужурлу; живое изложение таъсирли изложение; живой язык жанлы тил; 5. (остро переживаемый) къатты, бек; живая обида бек хатири къалыв; 6. (жизненный) герекли; живая идея герекли ой; ◊ живой ум бек ишлейген баш (гьакъыл); живые цветы табин чечеклер; сметать на живую нитку уллу алып, кёплеп тикмек.

живописец _ м. художник.

живописный _ прил. 1. арив, гёзел; 2. перен. (образный) чебер; живописное сравнение чебер ошатыв.

живопись _ ж. 1. (искусство) сурат этивчюлюк, сурат этив чебер санияты, ренклер булан сурат этмек искусствосу; 2. собир. (картины) ренклер булан этилген суратлар.

живородящий _ прил. (о животных) бала къозлайгъан (гьайванлар).

живость _ ж. (подвижность) жагьлыкъ, жанлылыкъ, тирилик.

живот _ I м. къурсакъ, къарын.

живот _ II м. уст.: не на живот, а на смерть жанын аямайлы, лап къатты кюйде.

животворный _ прил. тирилтеген, жан гелтиреген, гюч гелтиреген.

животновод _ м. гьайванчы, гьайван сакълавчу (гьайванчылыкъны специалисти).

животноводство _ с. гьайванчылыкъ.

животноводческий _ прил. гьайванчылыкъ…; гьайванчы…; животноводческий совхоз гьайванчылыкъ совхозу.

животное _ с. гьайван, жан; домашние животные уьй гьайванлар; хищные животные йыртгъыч гьайванлар.

животный _ прил. 1. гьайван…; гьайванланы…; гьайванлар…; животный мир гьайванлар дюньясы; животное масло тувар май; 2. перен. (чисто физиологический, низменный) гьайванчасына, гьайванлыкъ…, гьайванда болагъан йимик; животный страх гьайванчасына къоркъув.

животрепещущий _ прил. (злободневный) бек гьажатлы, шу вакътиде бек герекли, бюгюн учун болмаса болмайгъан.

живучесть _ ж. жаны беклик; узакъ яшайгъанлыкъ; чыдамлылыкъ.

живучий _ прил. 1. (жизнеспособный) жаны бек; узакъ яшайгъан; чыдамлы; 2. перен. (устойчивый) мугькам; тез бузулмайгъан; узакъ турагъан; тайышмайгъан; живучие обычаи тайышмайгъан адатлар.

жидкий _ прил. 1. (текучий) синген; агъылагъан; жидкие тела физ. синген затлар (телолар); 2. (водянистый) сувлу; 3. (редкий) сийрек; жидкие волосы сийрек тюклер; 4. разг. (слабый) къарувсуз; осал; ◊ жидкий чай ренки аз чай.

жидкость _ ж. синтен зат; сув йимик зат; агъылагъан зат.

жижа _ ж. лабизи, йибиген зат.

жизнедеятельность _ ж. 1. биол. организмни яшав гьаракаты; 2. перен. (деятельность) биревню оьзюню оьмюрюнде этген ишлери; чалышыв.

жизненность _ ж. (способность существовать и развиваться) яшав учун гьажатлыкъ, гереклилик, агьамиятлылыкъ; яшажакълыкъ.

жизненный _ прил. 1. яшав…, яшавну…; яшавдагъы; жизненные потребности яшавну гереклери (талаплары); 2. перен. (важный) яшав учун гьажатлы, герекли, агьамиятлы; жизненный вопрос агьамиятлы масъала.

жизнеописание _ с. яшав гьалын суратлав.

жизнерадостность _ ж. шат юреклилик, яшавдан сююнегенлик, къуванчлылыкъ.

жизнерадостный _ прил. шат юрекли, яшавдан сююнеген; жизнерадостный человек шат юрекли адам.

жизнеспособность _ ж. яшавгъа онгайлылыкъ, бажарывлулукъ, гьюнерлилик.

жизнеспособный _ прил. яшавгъа онгайлы, бажарывлу, гьюнерли.

жизнь _ ж. 1. в разн. знач. яшав, яшавлукъ; возникновение жизни на Земле Дюньяда яшавну тувулмакълыгъы; борьба за жизнь яшав учун ябушув; общественная жизнь жамиятлыкъ яшав; политическая жизнь политический яшав; 2. (период существования кого-л.) оьмюр; короткая жизнь къысгъа оьмюр; за всю свою жизнь оьзюню бютюн оьмюрюнде; при жизни савлугъунда; 3. (оживление, деятельность) жанланыв, гьаракат, тербениш; жизнь в доме начинается рано уьйде тербениш эртерек башлана; ◊ отдать жизнь за родину ватан учун жанын бермек; проводить в жизнь яшавгъа чыгъармакъ; ты моя жизнь! сен мени жанымсан!; ни в жизнь гьеч бир заман; прожигать жизнь пуч яшамакъ; как жизнь? яшав нечикдир?, не гьалдасыз?; не на жизнь, а на смерть жанын аямай, лап къатты кюйде; вопрос жизни или смерти яшамакъ яда оьлмек масъаласы (лап агьамиятлы бир масъала).

жила _ ж. 1. разг. сингир, чачузун (сухожилие); къан тамур (кровеносный сосуд); 2. горн. къатлав, тамур (топуракъны ичинде маъдан бар къатлав); золотоносная жила алтын бар къатлав; ◊ тянуть жилы из кого-л. разг. биревню бек къыйнамакъ, бек инжитмек.

жилет _ м. жилет (опуракъ).

жилетка _ ж. жилетка (опуракъ).

жилец _ м. яшайгъан, турагъан; уьй тутгъан гиши, уьй тутуп яшайгъан гиши; жильцы дома уьйде яшайгъанлар; ◊ не жилец на белом свете оьмюрю битген, гюню санавлу гиши.

жилистый _ прил. 1. (обильный сухожилиями) чандыр…; жилистое мясо чандыр эт; 2. (сухощавый) тамурлу; къатанкъы; арыкъ, тамур-тамуру гёрюнюп турагъан; жилистые руки къатты къоллар, къатанкъы къоллар.

жилище _ с. яшав уьй, яшайгъан ер, макан.

жилищный _ прил. яшав уьй…; яшайгъан ер…, макан…; жилищное строительство яшав уьй къурулушу.

жилой _ прил. адам яшайгъан, яшавлукъ; яшав…; жилой дом адам яшайгъан уьй, яшав уьй.

жилплощадь _ ж. (жилая площадь) яшавлукъ ер (уллулугъу).

жильё _ с. 1. (обитаемое место) адам яшайгъан ер; 2. разг. (жилище) яшав уьй; уьй; тесное жильё тар уьй; 3. разг. (житьё) яшав, яшавлукъ, туруш; годный для жилья яшавлукъ учун ярайгъан.

жимолость _ ж. жимолость (чечекли оьсюмлюк).

жир _ м. май, яв.

жираф _ м., жирафа ж. жираф (Африкада яшайгъан бек узун боюнлу, узун аякълы гьайван).

жиреть _ несов. семирмек; май чапмакъ.

жирный _ прил. семиз, майлы; жирное мясо семиз эт; жирный суп майлы шорпа; ◊ жирная земля семиз топуракъ.

жировой _ прил. май…, яв…; майлы, явлу; жировой слой майлы къат.

житейский _ прил. (обыденный) яшавлукъ, гьар гюнлюк яшавда болагъан, гьамангъы; житейский разговор яшавлукъ лакъыр; ◊ дело житейское яшавлукъда болуп гелеген зат, иш.

житель _ м. агьлю, яшайгъан (адам); городской житель шагьар агьлю; сельский житель юрт агьлю, юртда яшайгъан.

житница _ ж. 1. (хлебородная область) ашлыкъ булан бай ер; 2. уст. (амбар) гьамар, бежен.

жить _ несов. 1. (существовать) яшамакъ; он долго жил ол узакъ яшагъан; жить своим трудом оьзюню къыйыны булан яшамакъ; 2. (пребывать) яшамакъ, турмакъ; жить в Москве Москвада яшамакъ; 3. в ком-чём и без доп. (быть, иметься) болмакъ; в нас живёт уверенность в победе бизин юреклерибизде уьстюн болажагъыбызгъа аркъайынлыкъ (инамлыкъ) бар; ◊ жить на широкую ногу эркинликде яшав сюрмек, байлыкъда эркин яшамакъ; велеть долго жить гечинмек, оьлмек (адам); жил-был бар болгьан-бир болмагъан.

житьё _ с. яшав, яшавлукъ, туруш.

житься _ несов. безл., разг. яшамакъ; ему живётся хорошо ол яхшы яшай.

жмурить _ несов.: жмурить глаза см. жмуриться.

жмуриться _ несов. гёзлерин къысмакъ, гёзлерин сюзюп къарамакъ.

жмурки _ только мн. яшынчыкъ-юмунчукъ, жымчыкъ оюн; играть в жмурки 1) яшынчыкъ-юмунчукъ ойнамакъ; 2) перен. алдатмакъ, башын чырмамакъ.

жмыхи _ мн. (ед. жмых м.) жмых (майлы урлукъланы сыгъып майын чыгъаргъан сонг къалгъаны).

жнейка _ ж. жнейка, орагъан машин.

жнец _ м. оракъчы.

жокей _ м. ярышчы, ат чабывчу.

жонглёр _ м. жонглёр (циркде къолу булан затланы атып-тутуп ойнайгъан артист).

жонглировать _ несов. чем и без доп. жонглёрлукъ этмек.

жрать _ несов. что и без доп., прост. ашамакъ.

жребий _ м. 1. чёп; бросать жребий чёп салмакъ; 2. перен. (участь) къысмат, насип, язгъаны.

жрец _ м.: жрец науки илмугъа къуллукъ этеген адам.

жужжание _ с. жужуллав, вызыллав.

жужжать _ несов. жужулламакъ, вызылламакъ.

жук _ м. къонгузакъ.

жулик _ м. жулик, гьиллачы, лётю.

жуликоватый _ прил. разг. жуликлиги бар, жуликсув, лётюсув.

жульничать _ несов. разг. жуликлик этмек, гьиллачылыкъ этмек, лётюлюк этмек.

жульничество _ с. разг. жуликлик, гьиллачылыкъ, лётюлюк.

журавль _ м. 1. (птица) турна; 2. (у колодца) къуюдан сув чыгъармакъ учун къурух.

журить _ несов. кого, разг. урушмакъ, бетлемек, айып этмек, оьпке-айып этмек.

журнал _ м. журнал.

журналист _ м. журналист.

журналистка _ ж. журналистка (журналист къатын).

журнальный _ прил. журнал…; журналдагъы; журнальная статья журнал макъаласы (статьясы).

журчание _ с. журуллав, жоруллав, шарыллав (аваз).

журчать _ несов. журулламакъ, жорулламакъ, шарылламакъ, шарыллап акъмакъ.

жуткий _ прил. 1. (страшный) къоркъувлу, къоркъунчлу; 2. разг. (сильный) бек гючлю, къагьрюлю; бек къатты; чартлатагъан.

жуть _ ж. разг. къоркъув, къоркъунч, тартыныв; меня жуть берёт мени къоркъув къуршай.

жюри _ с. нескл. жюри (ярышда, оюнда яда халкъ учун тарыкълы башгъа конкурсларда савгъат кимге тийишли экенни токъташдырагъан комиссия яда бир адам).